Fotoğraf: Yavuz Çekirge
"Mor Yer" ismi ilk duyduğumda tuhaf gelmişti. Yine bir Mart ayıydı. Başka bir yıl çok karlı geçen bir yıl olsa gerek. Araba MornYer sapağından geçememişti kardan. Oradan geriye dönmek zorunda kalmıştık. Bu yıl hiç kar yok dense yeridir. İki bin metreden başlıyor kar. Feslikan yaylasının en yüksek noktasına kadar araçlar çıkabiliyor.
Fotoğraf: Yavuz Çekirge
Bizi sarı çiğdemler karşılıyor. Karların içinden fışkırıyorlar. Sarı ve beyaz çiğdemler.
Fotoğraf: Yavuz Çekirge
Hava bulutlu . Fotoğraf için çok elverişli bir ışık olduğu söylenemez. Yine de çiçeklerin fotoğrafını çekmek için büyük bir istek duyuyorum. Onların isimlerini bilmeden geçen yılları ve ıskaladığım bahar aylarını düşünüp gülümsüyorum. Çok güzeller. Sarı çiğdemler her yeri kaplamışlar. 
Fotoğraf: Yavuz Çekirge
Karların arasından filiz verenler olduğu gibi pırıl pırıl açanlar da var. Çiğdemler hakkında ne bildiğimi düşünüyorum. İngilizcesini hatırlıyorum "crocus". Referans kitaplarımı gözden geçiriyorum eve gelince : Üç farklı kaynak kullanıyorum.
İlki proje ve yayın yönetmenliğini Hikmet Uğurluay'ın yaptığı "Türkiye'nin Doğa Rehberi" İstanbul 2005.
İkincisi Necati Güvenç Mamikoğlu'nun " Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları" NTV Yayınları,
4. Baskı, İstanbul 2011
Üçüncü kaynak ise L. Yasemin Konuralp'in "Field Guide to Wild Flowers of Turkey" Kayseri, 2013 baskısı İngilizce kitabı. Her üç kaynaktan faydalanarak "çiğdem" türü konusunda bilgi edinmek için önce fihrist taraması yapıyorum:
Önce Hikmet Uğurluay'ın rehberine bakıyorum:
Sayfa 172: Iridaceae Süsengiller/ Iris familyası olarak başlık verilmiş: Mavi Çiğdem, Crocus Baytopiorum, S. 173: Crocus Biflorus ve sayfa 174 de benim fotoğrafını çektiğim sarı çiğdem Crocus Chrysanthus Herbert . Beyaz renkli olan ise sayfa 175 ve 176 da yer alıyor: Crocus fleischeri Gay ve Crocus mathewii Kerndorff & Pashe olarakak yer verilmiş. Türkçe ve İngilizce isimler hemen hemen aynı. Çiğdem ve Crocus.
Fotoğraf: Yavuz Çekirge
İkinci olarak Necati Güvenç Mamıkoğlu'nun kitabına bakıyorum: Ağaç ve çalı olmadığı için çiğdeme yer verilmemiş. Üçüncü kaynağım olan L. Yasemin Konuralp'in kitabına bakıyorum: Kitap ingilizce olduğu için "crocus" başlığını aramak gerekiyor indeks sayfalarında: Oldukça zengin bir sınıflama yapılmış. sayfa 344 den sayfa 359 a kadar yer verilmiş İris familyasına. Yasemin Hanım, geniş bir tanımla başlıyor familyayı tanıtmaya. Sonra da resim referanslarına gönderme yapıyor. resim 205 , Abant Çiğdemi, Crocus abantensis. Adana Çiğdemi, Ankara Çiğdemi, Antalya Çiğdemi, Çizik Çiğdem, Mor çiğdem, Hanım çiğdemi, Beydağ çiğdemi, Artvin Çiğdemi, Gölbözük, Pisik, Çarpık, İbradi, Cemre, Bulut, Çakır,benli,Berfan, Gözenek, Pivok, Garip, Duru, Süslü,Ak, sarı, İnce,Demiriz, Menteşe, Yer, sarıçınar, taşlık, Yel, Koyak, Gezgin, Sürmeli, minik, sultan, koru, İstanbul,Güzçimi, çitvan,güzlalesi,hitit,gül,civdem, seyyah, ibrahim, ılgaz, çayır, boğaz, uludağ, hozmancuk,kaya çiğdemleri adında elli dört tür çiğdeme yer vermiş, latince isimleri ve fotoğraflarıyla gerçekten kapsamlı bir rehber oluşturmuş. Böylelikle elli dört tür çiğdem arasından sadece üç türünü görebildiğim kar yürüyüşünü de kayda geçirme fırsatım oluyor.
Fotoğraf: Yavuz Çekirge
Çiçekler ağaçlar, çalılar, hayvanlar, otlar genel adıyla bitkiler ve hayvanlar alemini tanımayı amaçladığım doğa yürüyüşlerini kaynaklarla zenginleştirmek çok keyifli. Bir de her çiçekle yeni bi dünya çıkıveriyor karşınıza.
Fotoğraf: Bülent Özkan
Fotoğraf: Bülent Özkan
Google bu kelimeyle bir arama yapıldığında sonuç vermiyor. Demek ki kelimenin yazılışında bir sorun var. Saffron'un dağ çiğdeminden geliştirilen bir yan tür olduğu söyleniyor. İçindeki sarı renlendirici maddenin bazı hastalıkların tedavisinde kullanıldığı da belirtiliyor. Çiğdem deyip de geçmemeli...
