Bugün İstanbul Kültür başkenti oluyor.
Haliç 'te yapılacak açılış töreni ve havai fişek gösterileriyle kent ileriye iri bir adım atmış olacak.
1985 yılında ilk kez Atina bu girişime ev sahipliği yapmıştı. Zamanın Yunan kültür bakanı film yıldız Bayan Melina Mercouri 'nin çok büyük emeği olduğu söylenir.Fikir annesi olarak gereken mücadeleyi de vermiş "kültür " ve kent kavramını uluslararası temasların ortasına oturtmayı başarmıştır.(1)
Bugünden başlayarak bütün yıl (2010) sürecek olan etkinliklerle, İstanbul'u idare edenler bir kent olarak kültürden ne anladığını bütün dünyaya anlatmaya çalışacaktır.
Bu kentin 8000 yıllık geçmişini bir nefesde (bir yılda ) anlatmanın olanağı yoktur.
Programa bakılırsa yetkililer bir dünya kültür mozaiği oluşturmaya çalışmışlar :
Açılış töreni paralelinde müzik etkinlikleri ön plana çıkarılmış,
- Taksim 'de "Tarkan",
- Kadıköy 'de "Mor ve Ötesi",
- Sultanahmet'te "Mercan Dede",
- Müzeler gece yarısına kadar açık,
İstanbul kenti Cumhuriyet tarihinde ilk kez, uzun soluklu uluslararası ciddi bir kültürel proje sürecine başlıyor. Projenin başlangıcında 13 Aralık 2005 günü, Şubat 2009 da görevinden istifa eden Yürütme Kurulu Başkanı ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan bir heyet, başvuru dosyasını Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürü’ne teslim etmiştir. Aradan geçen dört yılda hiç bir ilerleme kaydedilmemiş olduğu ifade edilmiştir.
İstifa nedeni olarak kurucu ekip başvuru dosyasında verilen sözlerin yerine getirilmediğini ileri sürmüşlerdir.Bu konuda resmi bir açıklama yapılmamıştır. basında şu haberler yer almıştır:
"İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansın’ın 9 üyeli Yürütme Kurulu’dan dün akşam Çolakoğlu ile baraber Prof. Dr. Metin Sözen, Prof. Dr. İskender Pala ve Gürhan Ertür istifa etti. 2010 yürütme kurulunda son birkaç aydır görüş ayrılığından dolayı çatışma vardı. İstifaların ardında İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının uzun süredir proje üretememesi ve buna tepki olarak oluşan kamuoyu baskısı gösteriliyor."Bir yıldan çok daha az bir sürede hazırlanan programın içeriğini önümüzdeki günlerde göreceğiz.
Bu yıl Almanya 'da Essen ve macaristan 'da Pécs kentleri de kültür başkenti ünvanını alıyorlar.
Geçen hafta açılışı yapılan Essen Ruhr programında üç ana tema dikkati çekiyor.
Kent kültürünün Mitoloji,sanayi ve insan boyutları kavramsallaştırılıyor.
Belirli bir yaklaşım söz konusu.
Öte yandan benim İstanbul programında gördüğüm kadarıyla yıllardır tecrübe kazanılan "İstanbul Festivali" yaklaşımı belirleyici olmuş.
Eskinin mücevherleri ortaya çıkarılmamış: University of the palace hall of Magnaura yani Kral Teodisius 'un kurduğu ve dünyanın Bolonya Üniversitesi 'nde önce ilk üniversitesi Konstantinople Üniversitesi ile ilgili bir program göze çarpmıyor.
Fener,Balat,Pera,Galata,Beyoğlu yaşamı,inançlar mozaiği gibi çok kapsamlı projeler üretilmemiş.
Kentin vazgeçilmez dokusu olan Roman,Rum,Yahudi,Ermeni ,vb çeşitlilikler vurgulanmamış.
Aslında aradan geçen beş yılda bir kültür projesi üretilmemiş,bürokratik engellerin zorunlu kıldığı bir daralma olmuş.
Çok yüksek potansiyeli olan bu projenin yılın ilerleyen haftalarında daha da zenginleşmesini ve geniş açılara ulaşmasını dileyelim.
Kent yaşamının çok önemli günlerinin ıskalanmamasını dilemekten başka şansımız yok :örneğin .
- Erguvan Dönemi,
- Mimoza,manolya ve lale zamanları,
- Göçmen kuşların gelişi ve gidişi,
- Balık mevsimi
- ,fener ışığında Lüfer,
- Mehtap gezileri,
- Kutsal günler,
Kenti kent yapan ve yaşamı anlamlı kılan değerler.....
------------------------------- (1) Dönemin Yunanistan Kültür Bakanı Melina Mercouri’nin önerisinin Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi tarafından benimsenmesiyle Avrupa kültürüne değer katan, Avrupa’ya katkı sağlayan kentlere verilmeye başlanan bu unvana ilk kez 1985’te Atina sahip olmuştur. Bu unvan, 1985-2000 yılları arasında AB’ye üye ülkelerin kentlerinden birine verilmiştir. 2000 yılına gelindiğinde ise, yeni bin yıl nedeniyle, Avrupa Kültür Başkenti unvanı hem aynı yılda birden fazla kente, hem de AB adayı olan ülkelerin kentlerine verilmeye başlanmıştır. Avrupa Kültür Başkenti Projesi Tarihinde Bir İlk... İstanbul’un, Avrupa Kültür Başkenti yolculuğu da, yeni bin yıl nedeniyle, AB adayı olan ülkelerin kentlerine Avrupa Kültür Başkenti unvanı verilme kararıyla birlikte başlamıştır.
