İlkçağda limanlar genellikle nehir/ırmak ağızlarına yapılıyordu. İşte Herakleia da bu liman kentlerinden biri. Bugünkü adıyla Büyük Menderes (Maiandros, Meandros) bu limanı doldurup denizden on kilometre uzaklaşmasına neden oluyor. Güney Frigya dağlarından doğan güçlü nehir Meandros komşu nehirler Kaystros ve Indos gibi bölgenin en belirgin coğrafi aktörü, yaşamın can damarı. Nehir tanrılarının olduğuna inanılan bir dönemde verilen adlar. Bugünkü Bafa gölü eski adıyla Latmos körfezi bir göle (lagün) dönüşüyor. O zamanlar nehir tanrısının gazabı olarak bakılan bir coğrafya olayı.
Dört günlük Latmos, Herakleia (Bafa), Mount Mykale (Dilek Dağı) Priene, Euromos ve Miletos Antik kentleri seyahatinde bu bölgenin bilinen ve gizli tarihini öğrenmek için iyi bir fırsat yakalamıştım. Seyahate çıkmadan önce yaptığım kütüphane çalışmasında özellikle kaya resimleri ilgi çekiyordu. Karia bölgesinin tarihi kodları olarak baktığım kaya resimleri ne yazık ki çok geç keşfedilmiş. Epigrafi alanında çalışanlar için bulunmaz bir kaynak. Bölgede yaşayan insanlar kaya resimlerini görmeye gelen özellikle Alman turistlerin oraya arkeolog Dr.Anneliese Peschlow-Bindokat’ın şahsi gayretleriyle yarattığı bir kampanya nedeniyle geldikleri gerçeğini görmüyorlar.
Gerek yerel idareler gerekse de yerel halk, kaya resimlerini görmeye gelen turistlerden çok büyük beklentiler içindeler. Oysa buralara gelen turistler çok farklı. Her yerde olduğu gibi köylü kadınlar neredeyse taciz sınırında el işi satmaya çalışıyorlar. O kaya resimlerini eğer yazmaların, mendillerin üzerine işleseler daha dikkat çekecek. Oysa ucuz pazar yazmalarını el işi diye satıyorlar. Yol güzergahlarında görünen ambalaj atıklarını turistlerin attığını söyleyen köylülerin oturdukları evlerin etrafı ve yaşadıkları çevre de aşırı derecede ambalaj atığıyla dolu. Akıllı pansiyon sahipleri ve bazı bakkallar duvarlarına kaya resimlerinin sembollerini boyamışlar. Bölgenin kaya resimleriyle tanındığını biliyor olmalılar. Çevreyi ambalaj atıklarından temizlemek ve eserleri korumak akıllarına bile gelmiyor.
Hiç kimse özellikle de yerel idare yörenin en büyük özelliği olan kaya resimlerini koruma ihtiyacı hissetmiyor. Yüz yetmiş (Belki de daha fazla) ayrı yerde bulunan neolitik resimlerin yerlerini bulmak çok zor. Yerel idare veya kültür bakanlığı işaretleme, haritalama gibi bir çalışma da yapmamış. Kendilerine rehber süsü veren bazı köylü uyanıklar da resimlerin yerini göstermek için fahiş paralar istiyorlar.Bize yer gösteren rehber on dakika için 100 Tl aldı. Kaya resimleri aslında yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bölgede bir kaç taş ocağı var. Latmos dağının bana göre son derece ilginç görünümlü “konglomera” türü “gnays” diye tanımlanan kayaları var. Kayalar doğal olarak çok ilginç görünümler almış. Bu kayaları hızla yıkıp yok ediyorlar. Kaç mağara resmini yok ettikleri bilinmiyor. Taş ocaklarına yakın mağalardaki kaya resimlerinin bazılarının üzeri yağla sıvanmış, yok edilmeye çalışılmış. Bu tahribat CNN televizyonunda çevre-doğa programları yapan Güven İslamoğlu tarafından dile getirildi ama neticesi sıfır. Resimlere herkes ulaşabilir ve ne isterse yapabilir. Resimleri ardıç kuşları koruyor. Kaya resimlerinin tanıtımı için maddi manevi fedakarlıklarda bulunan Dr. Peschlow’un, Alman Araştırma Merkezi (DFG), DAI ve Gerda Henkel Vakfı`nın TBMM ‘ne verdiği dilekçelere verilen cevaplar ise trajikomik bile değil: ibretlik.
Latmos bölgesine yaptığımız seyahat programımız hem kültürel hem de sportif amaçlar taşıyor. Ağırlıklı olarak yürüyerek dolaştığımız bölgede Bafa gölünde adaları motorla ziyaret etmek, göl kuşlarını fotoğraflamak, antik kentleri ziyaret etmek de programımız içinde yer alıyordu.
Seyahat programımız özetle şöyleydi:
19 Mayıs 2016 01:00 Latmos Dağları Neolitik Kaya Resimleri
Antalya’dan hareket gece yolculuğuyla Latmos, Karahayıt Köyü’ne varış. Köy kahvaltısı ve Kaya Resimleri mağaralarını ziyaret.
Yürünen Mesafe: 10.74 km , Süre: 6 Saat 18 Dakika
GPS koordinatları :
Gölyaka Köyü Selenes Pansiyon (Bafa) ‘da geceleme
20 Mayıs 2016 07:00-12:00 Latmos Dağı- Kral Yolu Yediler Manastırı Bafa Gölü turu
Kral Yolu, Yediler Manastırı
Yürünen Mesafe: 5.59 km. Süre: 4 saat GPS koordinatları
Bafa Gölü adalar tekne uru Gölde yüzme , Göl kuşlarını fotoğraflama 13:00-16:00
21 Mayıs 2016 07:00-18:00 Menders Milli Parkı Oluklu Kanyonu Menderes Deltası Doğanbey Köyü
Zeus Mağarası
Menderes Milli Parkı Kanyon yürüyüşü : Güzelçamlı-Doğanbey Köyü
Kaydedilen Mesafe : 21.78 km.( 4 km. si minibüs yolculuğu) Süre : 7 Saat 15 dakika GPS koordinatları
22 Mayıs 2016 07:00-23:00 Miletos, Priene, Euromos antik kentleri
Zeus Mağarası, Miletus Antik Kenti , Priene Antik kenti , Euromos Athena Tapınağı
